Είμαι άντρας 28 ετών, γεννήθηκα και μεγάλωσα στην Ελλάδα. Η εμπειρία μου στον ελληνικό κλάδο εργασίας ξεκίνησε σε μια μικρή πολυεθνική εταιρεία τεχνικών υπηρεσιών, μετά σε μια απο τις πιο επιτυχημένες startup στην Ελλάδα, και τώρα σε μια Ολλανδική start-up που ανοίγει γραφεία στην Ελλάδα. Σπούδασα Οικονομική Επιστήμη στο ΟΠΑ και τελείωσα τη στρατιωτική μου θητεία το 2019. Το backround μου είναι πωλήσεις και account management, με 4 χρόνια εμπειρία μέχρι τώρα, έχοντας περάσει από managerial θέσεις και βρισκόμενος σε μία τώρα.

Αυτό που πάντα αναζητούσα στην αρχή της καριέρας μου είναι η σύνδεση των πανεπιστημίων με την αγορά εργασίας. Όντας τελειόφοιτος, πρακτικά βρίσκεσαι στην άβολη θέση που όλες οι δουλειές που μπορείς να διαλεξεις να ζητούν εμπειρία ή να είναι απλήρωτες πρακτικές. Πρακτικά, νιώθεις ότι δεν μπορείς να πουλήσεις τον εαυτό σου και τις γνώσεις σου. Αυτο σε βάζει σε μια διαδικασία ευκαιριακής αναζήτησης εργασίας, ειδικά αν θες να αρχίσεις την καριέρα σου γρήγορα ή αν έχεις χρηματική ανάγκη. Ας πάρουμε για παράδειγμα γειτονικές χώρες και όχι μόνο, όλες έχουν με κάποιο τρόπο ομαλή ένταξη στην αγορά εργασίας μέσω alumni network κλπ. Δίνω τόσο έμφαση στην αρχή γιατί με το τι θα καταπιαστεί κανείς στα αρχικά στάδια της καριέρας του/της, καθορίζουν σημαντικά με τι θα ασχοληθεί στο μελλον.

Περνώντας από ένα ελληνικό οικογενειακό τοξικό περιβάλλον σε μια start-up, νομίζω ότι οι millennials (και εγώ μαζί) και έπειτα εκτιμούν πολυ την ευελιξία στο περιβάλλον εργασίας που επικεντρώνεται στο αποτέλεσμα, χωρίς να κολλάνε στο πως. Απο το να δουλεύει κανείς remote σε ένα νησί μέχρι να έρχεται στην δουλειά με ότι ρούχα θέλει, σε κάνει να νιώθεις ελευθερία και ότι μπορείς να εκφραστείς. Εν τέλει, δεν έχει σημασία πως φερνεις αποτέλεσμα και δεν μένουμε στους τύπους. Αν κάνεις καλή δουλειά, μπορείς εσύ να διαλέξεις το πως θα δουλευεις.

Αλλος ένας λόγος που έμεινα σε start-up ήταν ότι είχα μια νέα, λαμπρή μανατζερ που με καταλάβαινε και με βοηθησε να εξελιχθώ, δίνοντας μου την ευχέρεια να φτιάξω μια ομάδα από το 0 και να δημιουργήσω ένα μικρό περιβάλλον ο ίδιος, όπως εγώ το φανταζόμουν και ήθελα να είναι. Το να είσαι σε ένα περιβάλλον με νέα άτομα, με σημαντικές αποδοχές και ταυτόχρονα να μαθαινεις νεα skills για μένα, είναι η συνταγή της επιτυχίας.

Το περιβάλλον εργασίας σε μια πολυεθνική απο την άλλη δεν εμπνέει κανένα, διέπεται από απαρχαιωμένες μη-αποτελεσματικές πρακτικές και αναχρονιστικές αντιλήψεις για τα φύλα, το πολιτικό σύστημα, τον ρατσισμό και όλα τα κοινωνικά ζητήματα. Δεν δίνεται ευκαιρία σε νέους να ανελιχθούν γρήγορα, επικρατεί περιβάλλον ανθυγιεινού ανταγωνισμού και το upper management δεν έχει κανένα δίαυλο επικοινωνίας ανοιχτό ούτε φυσικά δέχεται (και δίνει) feedback. Από όλες τις απόψεις, ένα περιβάλλον που δεν προάγει την ανοιχτή επικοινωνία, την ευελιξία και την αναγνώριση ανθρώπων, ένα περιβάλλον που προάγει ανθρώπους με τοξικές συμπεριφορές και δεν δέχεται feedback από κάτω προς τα πάνω σίγουρα δεν είναι ελκυστικό για κανένα. Ο λόγος που άνθρωποι δουλεύουν σε τέτοιες θέσεις είναι για να αποκτήσουν εμπειρία, να βγάλουν τα προς το ζην, και να μπορέσουν να πουλήσουν την εργασία τους στο μέλλον ακριβότερα.

Ένας νέος εργαζόμενος, για μένει σε μια θέση, δεν χρειάζεται απλά χρήματα και prestige. Χρειάζεται να νιώθει included, να εξελίσσει μόνιμα τις γνώσεις του και να αισθάνεται οτι η δουλειά του έχει αντίκτυπο, στον/στην ίδια αλλα και στην κοινωνία με έμμεσο ή άμεσο τρόπο.

Για να διατηρήσουν τα καλά ταλέντα, οι εταιρείες πιστεύω ότι πρέπει να επενδύσουν πρώτα απ όλα στα άτομα, γιατί αυτά είναι που την πάνε μπροστά. Χρειάζεται να επενδύσουν στο HR, στο L&D, και στις ενδοεταιρικες μορφές feedback. Να υπάρχει κάποιος που μπορεί ένας εργαζόμενος να μιλησει με άνεση, χωρίς να φοβάται οτι θα τον/την απολύσουν, θα του/της κόψουν την προαγωγή και άλλα. Να φαίνεται ότι η εταιρεία κάνει πράξεις και τιμωρεί εγκαίρως λανθασμένες πρακτικές και επιβραυέυει το θετικό κλίμα. Τα άτομα στο mid και upper management να κρίνονται διαρκώς από τους υφιστάμενους και να προάγονται βάση qualitative κριτηρίων και όχι μονο quantitative. Και πάνω απ όλα, τα άτομα να εξελίσσονται και να μαθαίνουν.

‘Ένα πολύ καλό πρόγραμμα που είχα από την προηγούμενη εταιρεία μου για παράδειγμα, ήταν οι συνεδρίες με οργανωσιακή ψυχολόγο όταν πήρα προαγωγή σε μάνατζερ. Αυτό μου έμαθε πώς να έχω ενσυναίσθηση για την ομάδα μου, να επικοινωνώ τους στόχους μου καλύτερα, να εναποθέτω πόρους πιο αποτελεσματικά και γενικά, πως να γίνω καλύτερος και πιο σωστός επαγγελματίας μαζί με την ομάδα μου.

Τελικα όμως, δεν υπάρχει τέλειο περιβάλλον. Ο καθένας έχει διαφορετικές βλέψεις για την καριέρα του, τα μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα θέλω του, τις οικονομικές και μη απολαβές του και άλλα. Οι εποχές όμως αλλάζουν. Όσο η γενιά μας σιγά σιγά αρχίζει να παίρνει τα ηνία, όλοι θέλουμε (και θα έπρεπε) να αφήσουμε το στίγμα μας, μαθαίνοντας από τους παλιούς και αλλάζοντας τις νοσηρές τακτικες, διατηρώντας τα καλά στοιχεία.

Το ταξίδι της επαγγελματικής μου πορείας ξεκινά στα 18, όταν δούλεψα για πρώτη φορά στην εστίαση. Οι συνθήκες στον κλάδο είναι πάνω-κάτω γνωστές. Εξαντλητικά ωράρια, άσχημες συνθήκες εργασίας, μισά (ή καθόλου ένσημα) και απαιτητικοί πελάτες με ελάχιστη κατανόηση προς τους εργαζόμενους. Χωρίς καμία δόση ειρωνείας, θα μπορούσα να πω ότι ήμουν από τους τυχερούς, που παρόλο που κλήθηκα μέσα σε αυτά 3 χρόνια να δουλέψω μέχρι και 12 ή 16 ώρες, πληρωνόμουν την ώρα που έπρεπε και είχα πάντα τα δώρα μου (Πάσχα, Καλοκαιριού, Χριστουγέννων), αποδοχές που στην εστίαση δεν θεωρούνται δεδομένες.

Λόγω του πτυχίου μου στο Μάρκετινγκ, κατάφερα αργότερα να μπω σε μια εταιρεία που δραστηριοποιείται στον κλάδο του HR και πιο συγκεκριμένα στον τομέα του Executive Search. Όταν ξεκίνησα, το μόνο που με ενδιέφερε ήταν η βελτίωση των συνθηκών της εργασίας μου, ακόμα κι αν λάμβανα ως μισθό το bare minimum, δηλαδή τον βασικό. Τα πράγματα, ωστόσο, δεν έγιναν έτσι. Από την αρχή, είχα έναν πολύ ικανοποιητικό μισθό, χωρίς όμως να βελτιώνεται η ποιότητα ζωής μου λόγω της αλλαγής του εργασιακού μου περιβάλλοντος και έπρεπε να αναλογιστώ τι είναι αυτό που πραγματικά φταίει.

Εργαζόμενη σε μια ταχέως αναπτυσσόμενη πολυεθνική εταιρεία στα 24, οι βασικές μου ανάγκες οι οποίες ένιωθα και νιώθω ότι δεν εξυπηρετούνται αφορούν το work-life balance και την ποιότητα ζωής που προκύπτει από αυτό. Δυστυχώς, είναι κοινό μυστικό, ότι η ανάγκη αυτή, που έχει αναδυθεί τα τελευταία χρόνια, χρησιμοποιείται περισσότερο ως ιδέα για να προσελκύσει νέους εργαζόμενους, παρά πρακτικά για να βελτιώσει την ποιότητα της εργασιακής ζωής των ήδη υπαρχόντων. Αυτό φαίνεται ξεκάθαρα και από τα εξοντωτικά ωράρια εργασίας, τα οποία από τυπικό 8ωρο, μετατράπηκαν σε 8 καθαρές ώρες εργασίας με επιπρόσθετη την μισή ώρα του νομικά κατοχυρωμένου διαλλείματος. Ωστόσο, το πρόβλημα δεν είναι ούτε οι 8, ούτε οι 8.5 ώρες. Το πρόβλημα είναι οι ατελείωτες ώρες υπερωρίας που καλούμαστε να δουλεύουμε ώστε να είμαστε τυπικοί με τα εξοντωτικά deadlines, στα οποία δεν λαμβάνεται ποτέ υπόψιν ο πραγματικός όγκος εργασίας κάθε ομάδας και κάθε εργαζόμενου ξεχωριστά.

Το πρόσχημα για τις μη-αμειβόμενες υπερωρίες, είναι ότι η οργάνωση του εργασιακού σου χρονοδιαγράμματος, αποτελεί αποκλειστικά δική σου ευθύνη, και είναι -πάντα- μια καλή στιγμή να βελτιώσεις το soft skill που ονομάζεται time management.

Δεν είναι λίγες οι φορές που κάποιος από εμάς ακύρωσε κάποιο ιδιωτικό του ραντεβού επειδή η δουλειά στο γραφείο απλώς «δεν έβγαινε»… Νομίζω ότι προσπαθούμε τόσο πολύ να δείξουμε προθυμία και καλή θέληση στην εργασία που οι περισσότεροι από εμάς, παραμελούμε τις προσωπικές μας ανάγκες και επαναπροσδιορίζουμε τα όρια μας με γνώμονα την επίτευξη καλύτερης απόδοσης στην δουλειά. Σε όλο αυτό συντελεί και η άποψη  ότι ως γενιά θεωρούμαστε από τους ωριμότερους, «κακομαθημένη» που θέλει μόνο δικαιώματα και καθόλου υποχρεώσεις.

Αυτό που πραγματικά έχουμε ανάγκη ως γενιά είναι η πρακτική εφαρμογή του work-life balance και η ενσωμάτωση του στην κουλτούρα των οργανισμών για τους οποίους εργαζόμαστε. Άλλωστε, είναι πλέον γνωστό ότι οι εταιρείες που έχουν ευχαριστημένους εργαζόμενους, είναι εκείνες που έχουν τις καλύτερες αποδόσεις.

Περνάμε τον περισσότερο χρόνο της ημέρας μας στον χώρο εργασίας μας, όποιος κι αν είναι αυτός, σπίτι, γραφείο, αυτοκίνητο. Επομένως, όλοι επιθυμούμε αυτός ο χώρος με την ευρύτερη έννοια, να είναι ευχάριστος.

Για μένα είναι πολύ σημαντικό στον χώρο εργασίας μου να μπορώ να συναναστραφώ άτομα με κοινό όραμα και όνειρα. Με ανθρώπους νέους που μιλάμε την ίδια γλώσσα (μεταφορικά). Επιπλέον, θέλω οι συνεργατες μου να είναι ευγενικοί και δεκτικοί σε ερωτήσεις ώστε να προωθείται το πνεύμα ενότητας και κατανόησης. Σε καμία περίπτωση να μην έχω δεύτερες σκέψεις στο να ρωτήσω κάτι ή ακόμη χειρότερα να ντρέπομαι για αυτό που ενδεχομένως να μην γνωρίζω. Στα πρώτα χρόνια της καριέρας σε κάποια θέση ή εταιρία θα μαθαίνουμε πώς γίνεται η δουλειά και πώς λειτουργεί η κάθε εταιρεία.

Κάτι άλλο που θεωρώ απαραίτητο και αναζητώ σε μια εργασία είναι να μου δίνει τα απαραίτητα εφόδια για να μπορέσω να αναπτυχθώ σαν επαγγελματίας και σαν άνθρωπος. Θα ήθελα στον χώρο εργασίας μου να διατίθεται το απαραίτητο υλικό για να μπορώ να εξελίξω τις γνώσεις και ικανότητές μου είτε με επιμορφωτικά προγράμματα, είτε με online υλικό είτε ακόμη και με εξωτερικά προγράμματα σπουδών.

Παρατηρώ ακόμη πόση σημασία έχει η ευελιξία στην εργασία. Να υπάρχει η δυνατότητα τηλεργασίας αλλά και γραφείου καθώς και εν μέρει προσαρμογή του προγράμματός μας στις ανάγκες της ημέρας μας. Κάποιες εργασίες εννοείται πως χρειάζονται επαφή με συνεργάτες και αυτό είναι απαραίτητο να συμβαίνει συχνά, αλλά ορισμένες φορές είναι εξίσου σημαντικό να μπορείς να συγκεντρωθείς στην ηρεμία του σπιτιού σου και να ολοκληρώσεις για δουλειά που έχεις. Όλα εξαρτώνται βέβαια και από τη φύση της δουλειάς.

Last but not least, οι απολαβές αποτελούν σίγουρα κίνητρο. Ιδίως για εμάς τους νέους που έχουμε αυξημένες ανάγκες• ξεκινάμε τη ζωή μας, θέλουμε να ταξιδέψουμε, να βγούμε έξω, να νοικιάσουμε ένα σπίτι, να αποκτήσουμε αυτοκίνητο κλπ. Θέλουμε να ζούμε αξιοπρεπώς, να μπορούμε να σταθούμε μόνοι μας στα πόδια μας και να μπορούμε να βλέπουμε με το (επαγγελματικό) μέλλον με αισιοδοξία.